به بهانه‌ي نصب دهها تابلوي تبليغاتي - شوراي اسلامی شهر یزد
محمد مهدي حرزاده
به بهانه‌ي نصب دهها تابلوي تبليغاتي
بسمه تعالي
« به بهانه‌ي نصب دهها تابلوي تبليغاتي و حتي تلويزيون شهري غيرمجاز در شهر توسط دستگاه هاي دولتي و بخش خصوصي »
***
*آيا تبليغات شهري نياز به مديريت دارد؟
امروز به دليل گسترش شهرها، فراواني جمعيّت و تنوّع مشاغل؛ اطلاع رساني در مورد كالاها و خدمات ضروري است.
صاحبان صنايع و مشاغل براي معرفي كالا يا خدمات خود و رقابت با سايرين، گريزي از تبليغات ندارند.
اين ضرورت باعث شده است متوليان امور شهري ناگزير باشند تا امور تبليغاتي را مديريت و ساماندهي كنند.
در امر تبليغات، اموري چند بايد مورد توجّه قرار گيرد، از جمله :
1- مسائل ايمني
2- امور ترافيكي
3- مبلمان و منظرشهري
4- مسائل فرهنگي و اجتماعي
به عنوان مثال اگر در مقاومت تابلوها موضوع مقاوم بودن در مقابل نيروي باد و زلزله مدّ نظر قرار نگيرد، مي تواند براي جان شهروندان خطرساز باشد يا در بعضي شرايط مي تواند توجه رانندگان را به خود جلب و موجب بروز تصادف شود. همچنين شكل و تعداد تابلوها و سايز ابزار تبليغاتي مي تواند به زيبايي يا زشتي شهر منجر شود، همانگونه كه مي تواند آثار مثبت يا منفي رواني داشته باشد.
البته مسائل فرهنگي اجتماعي در اين ميان بسيار حائز اهميّت است كه درصورت عدم توجه كافي مي تواند تبعات زيانباري مانندترويج روحيه مصرف گرايي، تبليغ ناصحيح كالاهاي خارجي و ... را به دنبال داشته باشد.
دقت در آنچه گفته شد به خوبي روشن مي نمايد كه تبليغات شهري نيازمند مديريت، سياست گذاري و ساماندهي است و هيچ فرد يا ارگان خصوصي يا دولتي نمي تواند اين مديريت را ناديده گرفته و خارج از ضوابط تعيين شده به امر تبليغات بپردازد.
نكته حائز اهميّت آنكه، آن دليلي كه ضرورت مديريت متمركز را در امر تبليغات مبرهن مي سازد، عام و فراگير است و ميان آنكه اين تبليغات در اماكن عمومي مثل خيابان يا پياده‌رو انجام گيرد يا در ملك خصوصي( امّا قابل رؤيت در فضاي عمومي) تفاوتي نيست.
فرض كنيد مالكي، منزل يا مغازه‌ي او دركنار يك ميدان واقع شده است و اين فرد تابلو تبليغاتي را در ملك خود، رو به معبر عمومي، نصب كند. آيا مسائل فرهنگي، ايمني، ترافيكي و منظرشهري در اينجا نبايد رعايت شود؟ آيا اقدام خودسر افراد، منافع عمومي شهروندان را فداي منافع اختصاصي نمي كند؟
البته معناي مديريت تبليغات ناديده گرفتن حق مالكيّت نيست همانگونه كه مالكيّت فردي به معناي ناديده گرفتن حقوق عمومي نيست.
نكته حائز اهميّت ديگرآنكه؛ در زمينه مسائل ايمني، ترافيكي و منظرشهري تفاوتي در محتواي تبليغات نيست يعني اگر محل نصب تابلوي تبليغاتي از جهت ايمني يا ترافيكي نادرست باشد، تفاوتي ندارد كه محتواي آن تجاري باشد يا فرهنگي يا حتي مذهبي؛هرچند ارزش اين امور قابل مقايسه با هم نيست .
*فضاي عمومي شهر براي همه يا بعضي؟
آيا بهره برداري از فضاي عمومي شهر بايد صرفاً درراستاي منافع عمومي باشد يا بعضي از افراد نيز مي توانند درراستاي منافع اختصاصي خود بهره برداري كنند؟
فضاي عمومي شهر متعلّق به همه شهروندان است و به فرد يا ارگان خاصي تعلّق ندارد و بنابراين بايد منافع مادي و معنوي آن به نفع عموم مصرف گردد.
امروزه تبليغات محيطي كه با استفاده از فضاي عمومي شهر صورت مي گيرد، سود سرشاري را متوجه متصدّيان مي كند؛ اما اينكه متصدّيان چه كساني باشند و سود حاصله نصيب چه كسي مي شود، نكته مهمي است.
بديهي است فضاي عمومي شهر متعلّق به شخص خاصّي نيست و هيچ شخصي نسبت به شخص ديگر برتري ندارد بنابراين سود حاصله بايد صرف عموم مردم شود يعني توسط دستگاهي مانند شهرداري صرف احداث معابر، ترميم و يا نظافت آن، ساخت و نگهداري پارك ها و فضاي سبز، ساخت زيرگذرها و روگذرها، نصب تابلوهاي ترافيكي و راهنماي مسير، آتش نشاني، جمع آوري پسماند، اتوبوس هاي همگاني، نظارت برتاكسيراني، ساخت پلهاي عابرپياده، امور مربوط به دفن اموات، آموزش شهروندي و امثال آن شود.
توجه به اين نكته ضروري است كه هركاري كه فضاي عمومي شهر را تحت تأثير قراردهد و سود حاصله از تبليغات را كه متعلق به عموم مردم است كاهش دهد، بايد از سوي متوليان شهر منع شود.
به عنوان مثال هر گاه افرادي با نصب تابلو در ملك عمومي يا حتي ملك خصوصي خود امّا رو به معبر عمومي، اقدام به تبليغات بدون مجوّز نمايند در واقع به ارزش تبليغاتي فضاي عمومي كه متعلق به همه است تعرضّ كرده اند.
نتيجه گيري :
از آنچه گفته شد چند نكته روشن مي شود :
1- تبليغات محيطي در شهر نياز به مديريت دارد و نبايد به بهانه‌هاي مختلف و با روش هاي‌گوناگون آنرا ناديده گرفت.
2- تعدّد مديريت، موجب عدم موفقيّت هر اقدامي مي شود و بايد همه دستگاهها و همه شهروندان براساس قانون، مديريت متمركز را بپذيرند.
3- همه تبليغات اعم از تجاري، فرهنگي، آموزشي و مذهبي مشمول اين مديريت است.
4- استفاده از ملك خصوصي افراد و شركت ها براي تبليغات در محيط عمومي شهر، دليل فرار از ضوابط قانوني نيست.
5- وجود نقص هاي فراوان در مديريت تبليغات شهري- كه بايد رفع شود- نبايد باعث شود آنرا به طور كلّي ناديده بگيريم.
والسلام
محمد مهدي حرزاده
A